Góra Żar – poradnik

Niniejszy tekst jest poprawioną i uzupełnioną wersją mojego poradnika dotyczącego Góry Żar. Wszelkie kopie tego tekstu znajdujące się poza tą stroną znalazły się tam bez mojej zgody lub wiedzy.

Góra Żar to jedno z popularniejszych miejsc do latania w Beskidach, a z racji lokalizacji, spędzam tam mnóstwo czasu. Często pojawiają się pytania na temat tej ciekawej góry, dlatego postanowiłem opisać to miejsce i w miarę możliwości przybliżyć je odwiedzającym Beskid Mały. 

Dojazd na Górę Żar prowadzi przez Międzybrodzie Żywieckie. Na terenie tej miejscowości znajduje się dolna stacja kolejki wywożącej turystów na szczyt (dużo miejsc parkingowych, za wyjazd można płacić kartą). Równolegle do kolejki na górę prowadzi droga asfaltowa, jednak korzystanie z niej, bez ważnego pozwolenia na wjazd, grozi mandatem. Zdarza się, że policja sprawdza dokumenty tuż pod szczytem. Wjazd własnym samochodem jest dozwolony tylko w przypadku gdy kolejka jest nieczynna (tak to wygląda w praktyce, jednak nie znalazłem nigdzie zapisu gwarantujacego wyjazd bez mandatu).

Na szczycie góry znajdziemy restaurację, budki z lodami i innymi smakołykami oraz toalety (płatne w budynku kolejki oraz darmowe za budynkiem przy maszcie – ostatnio zamknięte). Najważniejszym punktem da nas są jednak trzy startowiska górne (kierunki N, W, S) oraz jedno dolne, na kierunek południowy.

Na dzień dzisiejszy osoby spoza Beskidzkiego Stowarzyszenia Paralotniowego zwolnione są z jakichkolwiek opłat za starty na wszystkich startowiskach.

m
Deniwelacja W S
m
Deniwelacja N

Kierunki do lotów na Górze Żar

Północ - Zachód - Południe

Gdy wieje wschód lub jest wschodnia odchyłka - wybieramy Skrzyczne

Na zdjęciu obok widoczne są górne startowiska,
oznaczone wg. kierunków geograficznych.

Startowisko dolne-południowe
znajduje się w tuż za prawym górnym narożnikiem zdjęcia.

Oznaczenia:
B – „buczki” – termiczne miejsce
K – „kociołek” przy grani biegnącej w kierunku południowym

Startowisko Północne (N)

W skrócie:

Ilość miejsca
Dużo miejsca - kilka glajtów obok siebie
Jakość podłoża
Bardzo dobra - trawa
Trudność Startu
Łatwy - dużo miejsca na przerwanie startu
Dolot do lądowiska
Bezproblemowy - Kozubnik
Powrót
Spacer z glajtem, wyjazd 4x4 lub długa jazda samochodem dookoła jeziora

Opis:

Startowisko Północne to szeroka łąka o łagodnym nachyleniu. Z uwagi na tor (rodzaj kolejki górskiej) po lewej stronie warto rozkładać się na środku z dala od ogrodzenia, które bardzo często przyciąga glajty startujących. Z prawej strony łąka ograniczona jest ogrodzeniem zbiornika i przynależnej zabudowy.

Start jest bezproblemowy, a raczej komfortowy. Drzewa na końcu mogą budzić niepokój, ale przy poprawnym starcie i biegu przelecisz nad nimi wysoko. W razie kłopotów jest wystarczająco dużo czasu na przerwanie startu. 

Zdarzały się przypadki, że problem pojawił się chwilę po starcie, wtedy można awaryjnie lądować na wale zbiornika, choć oczywiście sytuację tą należy traktować jako mocno awaryjną i wyjątkową (obiekt jest chroniony).

Przy północnym wietrze, często załapiesz się na żagiel na zboczu. W zależności od odchyłki pewne partie zbocza będą działały lepiej lub gorzej. Standardem jest kociołek (K) po lewej stronie od startu oraz buczki (B) na wschodzie. Często podbija również na wprost, tuż po starcie.

W przypadku startu na północ lądowiskiem sugerowanym jest łąka w Kozubniku. Podejście do lądowania jest komfortowe, ale często bywa tam turbulentnie.

Należy zwrócić uwagę na rowy melioracyjne którymi usiany jest teren. Przy nieprzemyślanym podejściu można przywalić!

Opcji powrotu jest kilka. Pierwsza to samodzielne wyjście na szczyt – ok 40 minut z glajtem na plecach. Druga to transport autem 4×4 organizowany  przez Pana Adama. Trzecie to jazda samochodem dookoła, przez Międzybrodzie Bialskie – kawał drogi. 

Startowisko Zachodnie (W)

W skrócie:

Ilość miejsca
Dużo miejsca - kilka glajtów obok siebie
Jakość podłoża
Średnia - trawa, kamienie, trochę ziemi i śmieci zostawione przez turystów
Trudność Startu
Średni - mało miejsca na przerwanie startu, drzewa
Dolot do lądowiska
Bezproblemowy, ale z należytą uwagą - Łąki nad lotniskiem
Powrót
Idealny - lądowanie pod kolejką

Opis:

Start na kierunek zachodni jest zdecydowanie mniej komfortowy niż opcja północna. Linia drzew jest blisko i trzeba na nie bardzo uważać. Oczywiście jest miejsce, żeby szybko przerwać start, ale mimo to, trzeba biegać aby mieć odpowiednią prędkość. Z reguły to wystarcza, dodatkowo przed drzewami jeszcze wybiera i bez problemu przechodzimy nad ich czubkami (z reguły).

Starty najlepiej wykonywać przy idealnym kierunku, ewentualnie z lekką odchyłką południową. Odchyłka północna lub wiatr wiejący z NW są wręcz niebezpieczne i często są powodem, mocnych duszeń, klap i w konsekwencji drzewowań. Dlatego jeśli jesteś na Żarze pierwszy raz i lub po prostu nie czujesz się pewnie, skonsultuj decyzję o starcie z lokalnymi pilotami

Gdy już znajdziesz się w powietrzu do dyspozycji pozostaje całe zachodnie zbocze, z reguły dobrze pracuje, jednak należy zwrócić uwagę na możliwe duszenie tuż przez garbem znajdującym się na południu. Często po jego południowej stronie odchodzi mocny, stały komin, który potrafi trochę namieszać będącemu na jego zawietrznej.

Dolot do lądowiska jest raczej bezproblemowy, chyba, że zamarudzisz nisko przy zboczu, wtedy dla odmiany, zaczynają się duże problemy.

Startowisko Południowe (S)

W skrócie:

Ilość miejsca
W praktyce, jeden góra dwa glajty
Jakość podłoża
Słaba - kurz, trochę trawy, ścieżka i kamienie (półka - trawa)
Trudność Startu
Łatwy, z uwagą na ogrodzenie i latarnie (półka - łatwy z nierównościami)
Dolot do lądowiska
Bezproblemowy - Lotnisko
Powrót
Idealny - lądowanie pod kolejką

Opis:

Start z samej góry

Start na Południe, z samej góry możliwy przy słabym wietrze. Należy uważać na ogrodzenie toru kolejki po lewej stronie oraz na latarnie po prawej. Jeśli latasz na wolniejszym glajcie istnieje prawdopodobieństwo, że przydusi Cie po drodze i wylądujesz przed „półką”.

Dodatkowo, w termiczny dzień start na południe z samej góry i przelot „przecinką” może być niebezpieczny. Kominy z wygrzanego zachodniego stoku zawijają za drzewami powodując w najepszym przypadku duszenie. Podobnie jest w przypadku, gdy kierunek wiatru nie jest ustabilizowany i błąka się pomiędzy S a W. Wtedy ponownie należy rozważyć start z półki.

Teren startowiska przecina ścieżka dla Downhill’owców, warto zwrócić na to uwagę i umożlić im przejazd gdy wyjdą z kolejki. 

 

Start z półki

Pólka znajduje się na stoku narciarskim, mniej więcej w połowie wysokości góry i jest traktowana jako drugie (łatwiejsze) startowisko na kierunek południowy. 

Start jest bezpieczniejszy (przy czystym i często zbyt mocnym południu, uniemożliwiającym start ze szczytu).

Zagrożeniem (przy bardzo pechowym starcie i mocno przewianym glajcie) są linie wysokiego napięcia na zielonych słupach (koniecznie wypatrz je przed wyjazdem na górę).

 

Zawsze, przynajmniej na początku, pytaj lokalnych pilotów o radę.

W najgorszym razie - spacer na dół.

Do startu przygotowujemy się na nieaktywnym startowisku.

Lądowisko północne - "Kozubnik"

Lądowisko w Kozubniku to łąka na południe od drogi asfaltowej. Podejście wykonujemy esując z południa w kierunku północnym. Lądowanie nie jest bardzo trudne, ale jest to miejsce termiczne i zdarza się, że trochę podbije. Teren łąki jest lekko pochylony (opada), to też warto wziąć pod uwagę. Jak wspomniałem wcześniej przy opisie startowiska, podczas lądowania na tym lądowisku, należy zwrócić uwagę rónież na rowy melioracyjne otaczające działki. 

Lokalizacja samego lądowiska widoczna jest na zdjęciach poniżej:

Lądowisko dla kierunków S i W

Lądowisko południowe to teren ściśle związany z lotniskiem GSS Żar (EPZR). W związku z tym musimy przestrzegać zasad jakie zostały wyznaczone przez organiatora i kierownika lotniska. Podczas lotów bardzo ważnym jest, aby nie przelatywać nisko nad samym lotniskiem oraz nie przecinać ścieżki podejścia samolotów. Są to zasady oczywiste, ale warto wspomnieć bo niestety różnie to z nami paralotniarzami bywa.

Przy termicznych dniach, lądowisko to może również służyć startującym z północy, ale trzeba zadbać o wysokość przy przeskoku na południową/zachodnią stronę. „Oblot” warto konsultować z lokalnymi pilotami, biorąc pod uwagę skrzydło i swoje doświadczenie. Lecąc zachodnią stroną należy uwzględnić wysokość na dolot, gdyż w szczególnie pechowej konfiguracji lub po prostu po zamarudzeniu, braknie Ci wysokości. W takim wypadku pozostaje awaryjne lądowisko tzw. „lotniskowiec” (czerwony okrąg na zdjęciu obok). Jest to parking trawiasto-szutrowy przy samym jeziorze, bywa zapełniony samochodami i nie należy go w żadnym wypadku traktować jako oficjalne miejsce do lądowania.

Co do samego miejsca do lądowania, do dyspozycji mamy dużo zielonego terenu. Oficjalne lądowiska to łąki ponad lotniskiem, od pierwszej serpentyny w górę. Dodatkowo lądujemy na łące nad hangarem (nie na terenie lotniska!) lub na łące poniżej hangarów – (zdjęcie w sekcji „wiatr z południa”).

Okolica dostarcza wielu wskazań kierunku i siły wiatru. Z daleka widoczny jest wieki rękaw znajdujący się na głównym hangarze lotniska, pomocne będą również flagi wiszące przy GSSie oraz przy budynku kolejki.

Wiatr z zachodu

UWAGA!

Nastąpiły znaczne zmiany dotyczące możliwości lądowania w okolicy lotniska.

Obecnie do naszej dyspozycji przeznaczone są tylko łąki znajdujące się poniżej hangaru (A na rysunku poniżej) oraz awaryjnie łąki na północny zachód od pasa lotniska (B).

Lądowanie przy zachodnim wietrze nie powinno sprawiać większej trudności, jednak podejście należy dobrze rozplanować z uwagą na pobliskie, całkiem wysokie drzewa oraz pas startowy.

Przy mocniejszym wietrze możliwe turbulencje.

Będąc nisko w żadnym wypadku nie wolno nam wlatywać nad teren lotniska!

Wiatr z południa

UWAGA!

Ponieważ obecnie do dyspozycji mamy praktycznie tylko jeden obszar zdatny do lądowania. Podobnie jak w przypadku wiatru z zachodu wybieramy łąki  znajdujące się na południe od hangaru.

Lądowanie przy tym kierunku jest trudniejsze a w zależności od siły wiatru, okoliczne przeszkody mogą generować rotory.

Ważne aby wysokość wytracać z dala od pasa startowego i przyziemić poza terenem lotniska.

 

Grafikę przekopiowałem z dokumentu jaki został opublikowany tuż po wejściu w życie nowych zmian. Pełną jego treść można pobrać klikając w poniższy link:

INSTRUKCJA WYKONYWANIA LOTÓW PARALOTNIOWYCH

Nie jestem fanem obecnej sytuacji i osobiście uważam, że lądowisko, z którego możemy legalnie korzystać jest najmniej bezpiecznym z tych jakie były kiedyś dostępne. Chciałbym, aby do naszej dyspozycji powróciła łąka nad hangarem, która moim zdaniem była zdecydowanie lepszą opcją.

W przypadku lądowania na terenie lotniska, należy natychmiast opuścić jego teren!

...i złożyć się spokojnie na boku

Uwaga! Szybowce!

Teren GSS Żar to przede wszystkim lotnisko aeroklubowe i duża ilość szybowników i modelarzy. Przeważnie nie przeszkadzamy sobie nawzajem, ale warto zorientować się w lokalnej sytuacji, ewentualnych imprezach/piknikach lotniczych oraz związanymi z nimi ograniczeniami przestrzeni. Dodatkowo na przedłużeniu pasa w kierunku zachodnim, po drugiej stronie Jeziora Międzybrodzkiego, jest strefa wytracania wysokości i podejścia do lądowania. Żaden glajciarz nie powinien się tam znaleźć, jest to strefa dla nas zakazana.

Prognozy i aktualne wskazania

Prognozy pogody oraz wskazania zainstalowanej na szczycie stacji pogodowej możecie znaleźć w zakładce Pogoda -> Góra Żar.

To tyle! Miłego latania! Do zobaczenia na Żarze!